टार्गेट्स आणि स्ट्रेस!

"आजचा सेशन ऐकून एक गोष्ट तर नक्कीच कळली यार.", सतीश हातातल्या कॉफीचा घोट पीत म्हणाला

"कोणती गोष्ट रे? “, अमितने विचारलं.

"माणसाचं पोट भरलेलं असलं ना की या गोष्टी बोलायला सुचतात यांना."

"कोणत्या गोष्टी? आता तू नको पकवू यार."

"ह्याच रे...बी पॉझिटीव्ह, डोन्ट वरी बी हॅपी वगैरे वगैरे.", सतीशचा आवाज थोडा वाढला.

"नेमकं काय म्हणायचंय तुला? थोडा थोडा अंदाज येतोय मला."

"अरे हे बघ..हे स्ट्रेस रीलिव्हिंग सेशन कोणी अरेंज केलं? आपल्या एचआरवाल्यांनी...बरोबर?. आणला कोणीतरी पकडून भाषण ठोकायला. ह्यांच्या बापाचं काय जातं रे टेन्शन घेऊ नका वगैरे म्हणायला.एक दिवस आमच्या  सेल्स किंवा एक्झेक्युशन टीममध्ये काम करून बघा आणि बिना स्ट्रेस राहून दाखवा म्हणावं."

"बरोबर आहे तुझं. पण ते भरल्यापोटी वगैरे काय म्हणत होता तू?"

"अरे आता बघ, तो ट्रेनर आला आपल्याला शिकवायला. पैसे तर घेतले असतीलच त्याने. आज आपल्याकडून उद्या दुसऱ्याकडून. आपल्याच मजल्यावर सहा-सात कंपन्या आहेत. आपल्यासारखे स्ट्रेसवाले बकरे भरपूर सापडतात यांना. ह्यांचं दुकान जोरात चालतंय. मग भरल्यापोटी स्ट्रेस रीलिव्हिंगचे सल्ले द्यायला लागताच काय?"

"हो..हे बघ मला तर फार बोअर झालं ते सेशन. पण एक सांगू का? तो काही चुकीचं सांगत नव्हता रे. आपण उगाच जास्त टेन्शन घेतो असं मलाही वाटतं. त्याने ते उदाहरण नाही का दिलं चहा-साखरेचं काहीतरी. ते पटलं मला.", कॉफीत थोडी अजून साखर टाकताना अमित म्हणाला.

"बस बस..हीच उदाहरणं सुचतात यांना. त्याच काय म्हणणं आहे, की चहा करताना जर घरातली साखर संपलीये असं दिसलं तर कितीही चिड्चीड केली तरी काय उपयोग? शेवटी साखर आणावीच लागणार ना. मग साखर कधीतरी संपणारच असा विचार करावा आणि सरळ दुकानात जावे. वा!! क्या बात हैं!!."

"मग बरोबरच आहे ना?"

"घंटा बरोबर आहे!!! इतकं साधंसरळ नसतं रे. घरातली साखर संपल्यावर आधी बायको चिडणार की चार दिवस सांगते आहे साखर आणा म्हणून, लक्ष कुठं असतं तुमचं?? मग साखर आणल्यावर आधीच झालेल्या भांडणामुळे चहा गोड नाही लागणार!! आणि मुळात हे चहा-साखर काय घेऊन बसलात रे तुम्ही? दोन दिवस चहा नाही पिला तर काय फरक पडतो?? नोकरीत तसं नसतं रे. आता मी सेल्समध्ये आहे. एक महिना मी ऑर्डर नाही आणल्या तर बॉस म्हणेल का डोन्ट वरी बी हॅपी!!!", सतीश आता चिडला होता.

"हे बघ तू एकदम टोकाचं बोलतोय. टेन्शन घेऊ नका म्हणजे काय रिकामे बसून राहा असा अर्थ होत नाही मित्रा. एक महिना तू ऑर्डर आणणार नाही असे कसे चालेल? त्याच म्हणणं असंय की, आपण जे टार्गेट्सचं टेन्शन घेतो ना ते घेऊ नये. टार्गेट्स कधी पूर्ण होतात कधी नाही हे मान्य करावं."

"फक्त मी मान्य करून चालतं का? मी तुला एक सिनॅरिओ सांगतो. अगदी आपला नेहमीचाच. त्यात हे डोन्ट वरी बी हॅपी कसं बसवायचं ते सांग बरं का!!"

"कोणता सिनॅरिओ?", अमितने विचारलं.

"महिन्याच्या एक तारखेला मी सेल्स मीटिंगमध्ये छाती ठोकून सांगतोय की मी यंदा चार कोटींचा धंदा आणणार. आपल्या बॉसने तोंड वाकडं करून त्याचं सहा कोटी केलं. वीस-बावीस तारखेपर्यंत मी तीन कोटींच्या ऑर्डर बुक केल्या. शेवटच्या आठवड्यात चार कोटींची मोठी ऑर्डर मिळणार हे मला माहिती आहे. अगदी क्लायंटच्या एमडीने मला तसं कन्फर्म केलंय. मग मी आपला टेन्शन न घेता काही छोट्या-मोठ्या ऑर्डरींच्या मागे लागलोय. एकोणतीस तारखेला ती ऑर्डर दुसऱ्याला गेल्याचं कळते. आता काय करायचं?? डोन्ट वरी बी हॅपी!!"

"अरे मग तुझं टार्गेटच चुकलं होतं ना."

"माझं नाही मॅनेजमेंटचं!! आणि त्यांचंही काय चुकलं सांग? त्यांच्यावरती कंपनीचे मालक आहेत..प्रमोटर्स आहेत. आणि या सगळ्यांचे आपापले टार्गेट्स आहेत. मी म्हणतो, या सगळ्यांना बसावा ना त्या स्ट्रेस रीलिव्हिंग सेशनमध्ये. तुला कळतंय का, स्ट्रेस निर्माण करणारे हे लोकं आहेत आणि स्ट्रेस रिलीव्ह करणारा तो ट्रेनर आहे. आणि दोघेही सुखात आहेत. पण स्ट्रेस भोगतोय कोण?? तू आणि मी"

"अरे पण कंपनी काहीतरी करते आहे ना आपल्यासाठी.", इति अमित

"काय करते आहे? हे म्हणजे दुष्काळात आत्महत्या करणाऱ्या शेतकऱ्यांना आर्ट ऑफ लिव्हिंग शिकवण्यासारखं आहे!!"

"मग तुझ्या मते काय करायला हवं?"

"आर्ट ऑफ लिव्हिंग शिकवा रे. चांगलंच आहे ते. पण आधी लिव्हेबल वातावरण तरी तयार करा."

"चल केलं तू म्हणतोस तसं वातावरण तयार. पुढे काय?"

"मग हळूहळू परिस्थिती बदलेल. स्ट्रेस कमी होईल आपल्यावरचा.", सतीश ठामपणे म्हणाला.

"पण पुढे काय?"

"पुढे हेच आपलं..."

"हेच म्हणजे?"

"हेच रे..स्ट्रेस कमी होईल. शांतता मिळेल. समाधान मिळेल वगैरे वगैरे."

"पण तुझ्या वैयक्तिक टार्गेट्सचं काय?"

"कोणते टार्गेट्स आता?"

"तुला प्रमोशन हवंय..तुला पगारवाढ हवीये..परदेशात जायचंय ...त्याचं काय?", अमितने विचारलं.

"मग तो माझा प्रॉब्लेम असेल ना..मी करेल जास्त काम..मी वाढवेल  माझे टार्गेट्स."

"म्हणजे परत तेच."

"तेच कसं? हे माझ्यापुरतं ना!"

"का? मलाही हवंय प्रमोशन..मी सुद्धा वाढवेल माझे टार्गेट्स. मग सुरु आपल्यात स्पर्धा."

"म्हणजे परत स्ट्रेस?"

"हो अर्थातच."

"मग ह्यावर इलाज काय?"

"इलाज त्या ट्रेनरने सांगितलाय. तो तुला मान्य नाही."

"कोणता इलाज?"

"थोडक्यात सांगायचं तर...ट्रेनर म्हणतोय स्वतःला बदला. आणि तू म्हणतोय की जगाला बदला. जास्त सोपं काय आहे?", अमित हसून म्हणाला.

"............................................................." सतीश बोलता बोलता थांबला.

"हे बघ तू विषय काढला म्हणून सांगतो. आपल्याला हवंय म्हणून आकाश खाली येणार नाही. आता त्यासाठी किती उंच उडी मारायची हे ज्याचे त्याने ठरवावे. आपण दुसऱ्यांच्या उड्या मोजत बसतो हा खरा प्रॉब्लेम आहे.

आपल्या भाषेत सांगायचं तर, नोकरी किंवा काम करण्याला पर्याय नाही. पण कश्यासाठी आणि कोणासाठी हे पक्कं असायला हवं."

"हे बघ ही सगळी फिलॉसॉफी झाली. नोकरी करण्याला पर्याय नाही म्हणतोस ना. तो माझा मगाचा सिनारियो घे. आणि सांग काय करायचं."

"'नाही' म्हणायला शिक!!"

"म्हणजे?"

"चार कोटींचं सहा कोटी केलं ना त्याने. त्याला सांग चार कोटी नक्की करणार. उरलेले दोन कोटींची जबाबदारी आपल्या दोघांची."

"त्याने ऐकले नाही तर?"

"किती वेळा ऐकणार नाही?"

"तो भाषण देतो रे..यू कॅन डू इट वगैरे."

"तो बोलणारच ना...तू बळी पडू नको."

"म्हणजे माझ्यात हिंमत नाही हे सिद्ध होणार."

"चार कोटींच्या ऑर्डर आणायला हिंमत लागत नाही का? हिंमत आणि महत्त्वाकांक्षा या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेत. इथे चार कोटी ही हिंमत आहे आणि सहा कोटी ही महत्त्वाकांक्षा!"

"मग नसावी का माणसाला महत्त्वाकांक्षा?"

"असावी ना...पण ती स्वतःची!! दुसऱ्याने सांगितलेली नव्हे."

"थोडक्यात दबावापुढे झुकायचं नाही."

"हो..त्यालाच खरी हिंमत म्हणतात."

 "पण अश्याने टीमवर्क होणारच नाही ना."

"एकोणतीस तारखेला जेंव्हा ऑर्डर न मिळाल्यामुळे तू एकटा शिव्या खातोस तेंव्हा टीमवर्क कुठे जातं? फार गोंडस शब्द आहे हा टीमवर्क!!", अमित हसून म्हणाला.

"गोंडस म्हणजे?"

"म्हणजे सोयीनुसार येतं हे टीमवर्क! सहा कोटी झाले की टीमवर्क... आणि नाही झाले की तू एकटा."

"मग हेच तर होते ना सगळ्या बाबतीत."

"तेच सांगतोय मी मगापासून तुला...कंपनी,टार्गेट्स हे सगळं असणारच आहे. ह्या सगळ्यात तू कुठे राहणार हे महत्वाचं. हे असले गोंडस शब्द, भाषणं,स्पर्धा ह्याला बळी पडू नये असं मला वाटते. बाकी स्वतःच्या मेहनतीने जेवढं शक्य असेल तेव्हढं करावं."

"पण एक गोष्ट विसरतो आहेस तू? माझी क्षमता,स्किल ह्याविषयी काय?"

"काय त्याविषयी?", अमितने विचारलं.

"हे बघ मार्केटिंग,सेल्स हे माझं स्किल आहे. ते जर मी थोडं स्ट्रेच करून पूर्ण वापरणार नाही तर काय उपयोग त्याचा?"

"आता मला परत थोडी फिलॉसॉफी सांगावी लागेल."

"सांग..काही प्रॉब्लेम नाही"

"गोड असणं हा उसाचा गुणधर्म आहे बरोबर?"

"हो"

"मग त्याला मशीनमध्ये जास्त वेळ पिळून त्याचा रस काढला तर तो जास्त गोड लागतो का?"

"असं काही नाही."

"मगच तेच तुझ्या-माझ्या स्किल बद्दल सुद्धा लागू नाही होत का? म्हणजे बघ सहा कोटी केलं तरच तुझं स्किल आणि चार कोटी केलं तर तो योगायोग?"

"नाही..ते सुद्धा स्किल आहेच!!"

"मग झालं तर."

"यार तू तर त्या ट्रेनरपेक्षाही चांगलं बोलतोस. तू पण ट्रेनिंग देणं सुरु कर.",सतीशने अमितला टाळी दिली.

"नको..तुझ्यासारखे दोन-चार भेटले तरी खूप झालं...चला काम करू आता!"

-- समाप्त