सिनेमातले विनोदी प्रसंग..

परवा प्रियदर्शनचा खट्टामीठा सुरु होता. नेमका तो रोड रोलर नेण्याचा प्रसंग बघण्यात आला. हा एक अफाट  विनोदी सीन आहे.

प्रचंड नुकसानीत असलेला कंगाल कॉन्ट्रॅक्टर सचिन टिचकुले (अक्षय कुमार) नगरपालिकेविरोधात एक कोर्टकेस जिंकतो. आणि नुकसानभरपाई म्हणून त्याला पालिकेच्या मालकीचा रोड रोलर मिळतो. पण तो रोड रोलर नादुरुस्त आहे हे टिचकुलेला माहिती नसतं. रोलर चालवण्यासाठी स्पेशालिस्ट ड्रायव्हर जॉनी लिव्हरला बोलावण्यात येते. आणि रोडरोलर पुराण सुरु होते. जॉनी लिव्हरने टिपिकल ड्रायव्हरच्या भूमिकेचं बेयरिंग अचूक पकडलं आहे. रोलर सुरु होत नाही हे पाहून,"अभी मेरेको समझ में आया इसका प्रॉब्लेम क्या है" असं दर दोन मिनिटांनी जॉनी म्हणत असतो. शेवटी पूर्ण इंजिन,गियरबॉक्स उघडूनही रोलर चालू होत नाही हे पाहून तो हत्तीच्या साहाय्याने ओढण्यात येतो. मग एका चढाईच्या रस्त्यावर दोर तुटून रोलर खाली घसरायला लागतो. कोपऱ्यावर असलेल्या नीरज व्होराच्या घराची भिंत तोडून रोलर पार लिविंग रूमपर्यंत पोहोचतो. काहींच्या काही आहे हा सीन पण दरवेळी बघताना मी पोट धरून हसतो.

विनोदी पंच नसलेले असे सिचुएशनल कॉमेडी सिन लिहिणं आणि पडद्यावर साकारणं अवघडच असतं. इथं स्क्रीनप्ले, कॅमेरा अँगल आणि कलाकारांचे एक्प्रेशन्स फार महत्त्वाचे असतात. ह्या प्रसंगात फुकाचा ऍटिट्यूड असेलला ड्रायव्हर,सतत पैसे खर्च करून काहीच हाती न लागल्याने फस्ट्रेट झालेला कॉन्ट्रॅक्टर , कॉट्रॅक्टरला शांत करून काही ना काही उरफाट्या आयडीया देणारा नोकर आणि ह्या सगळ्याशी काहीच संबंध नसताना उगाचच ह्यात गुरफटला गेलेला कोपऱ्यावरचा घरमालक ह्या चारही भूमिका अनुक्रमे जॉनी लिव्हर, अक्षय कुमार,राजपाल यादव अन नीरज व्होरा ह्यांनी फारच अफलातून केल्या आहेत.

या सगळ्यावर कडी म्हणजे प्रसंगातली शेवटची फ्रेम,

रोलरवर बसून घराची भिंत तोडून लिविंग रूममध्ये टीव्हीजवळ पोहोचल्यावर जॉनी म्हणतो,

"जरा स्पीड से अगर और आते ना, हमलोग वो रोड पे पहुचते थे...आई शप्पथ !"

प्रियदर्शनच्या सिनेमात असे प्रसंग बरेचदा पाहायला मिळतात. ह्याच सिनेमात पुढे सचिन टिचकुले बहिणीच्या लग्नासाठी म्हणून उधार मागायला एका हार्डवेयर शॉपच्या मालकाकडे (असरानी) जातो. तिथं दुकानातलाच एक कर्मचारी अतुल परचुरेसुद्धा आईच्या इलाजासाठी  मालकाकडे पैसे मागायला आला असतो. त्याचवेळी असरानीला  बायकोचा आणि ग्राहकाचा फोन एकाच वेळी आला असतो. चौघांशी बोलताना त्याला कन्फ्युजन होते. हा थोडासा ब्लॅक कॉमेडी प्रकारात येणार प्रसंगही मस्त जमला आहे.

 प्रियदर्शनच्याच 'हंगामा' सिनेमात आणखी एक अफलातून प्रसंग आहे. वेडा समजून राजपाल यादवला पकडायला पोलीस इन्स्पेकटर (मनोज जोशी) एका लॉजमध्ये येतात आणि आरडाओरडा चालू करतात. आणि ह्या सगळ्या प्रकारावर चिडलेला राजपाल पोलीस, लॉजचा नोकर, लॉजचा मालक अश्या सगळयांना धोपटून काढतो.

दुल्हेराजा सिनेमाचा शेवटचा प्लॉट, हा शाब्दिक आणि सिच्युएशनल अश्या दोन्ही विनोदी प्रकारात मोडणारा एक आयकॉनिक सीन आहे. गोविंदा काय प्रतीचा कलाकार आहे ते ह्या प्रसंगात दिसते.

संजीव कुमारजी आणि देवेन वर्मा सर ह्यांचा अंगुर सिनेमा म्हणजे तर विनोदी लेखनाची कार्यशाळा आहे. खूप वैतागलेला संजीव कुमार पोलीस स्टेशनला जाण्यासाठी एका ऑटोवाल्याला पत्ता विचारतो,
"अरे ये पुलीस स्टेशन कहा है?"

"साहब, पुलीस स्टेशन...छोटा या बडा?"

ह्यावर आणखी वैतागून संजीव कुमार म्हणतो,

"मुझे खरीदना नही है! कंपलेंट लिखानी है भाई!"

ही विनोदाची सर्वोच्च पातळी आहे! इथला रस्ता सापडला पाहिजे!

विनोदात लेयर्ड विनोद नावाचा एक प्रकार आहे. म्हणजे वेगवेगळे थर (लेयर) असलेला विनोद. तो ह्या प्रसंगात आहे. म्हणजे बघा, कोणीतरी पत्ता विचारल्यावर सरळ न सांगता आगाऊपणे प्रतिप्रश्न करणं (छोटा या बडा?) हा पहिला थर. नंतर संजीव कुमारच हे पात्र आधीच्या घटनांमुळे खूप वैतागलेलं असतं. त्यात हा प्रतिप्रश्न ऐकून तो आणखी चिडतो. संजीवजी ज्या पद्धतीने,"मुझे खरीदना नही है" हे वाक्य डिलिव्हर करतात त्यात त्या पात्राचं अक्ख्या कथेतलं फस्ट्रेशन विनोदी पद्धतीनं बाहेर येते. हा विनोदाचा दुसरा थर. अर्थात हे करायला त्या तोडीचा अभिनेता असावा लागतो. आणि शेवटचा थर म्हणजे, नेमकं पोलिसांच्याच संदर्भात वापरलेलं,"मुझे खरीदना नही है" हे रूपक !!

विनोदी प्रसंग हा माझा आवडीचा विषय आहे. रडवण्यापेक्षा हसवणं हे फार कठीण असतं.

तुम्हाला आवडणारे विनोदी प्रसंग जरूर लिहा.

मुंग्या..

आजकाल टीव्हीवरती मुंग्या येत नसल्याने रामायण-महाभारतामुळे अपेक्षित असलेला नॉस्टॅल्जीक फील म्हणावा तसा येत नाहीये. हल्ली जसं टीव्हीवर काही नसलं तरी सूर्यवंशम असतो तसं त्याकाळी मुंग्या असायच्या. या मुंग्या बऱ्याचदा एखादा कार्यक्रम सुरु असतानासुद्धा यायच्या. सिनेमा रंगात आला असताना म्हणजे हिरोच्या आईला किंवा हिरोईनला व्हीलेनच्या आदमींनी नुकतंच पकडून नेलंय. आणि हिरोला आत्ताच ही बातमी शेजाऱ्याकडून मिळालीये. आणि हिरो माँ कसम वगैरे म्हणून फायटिंग मोड ऑन करून व्हीलेनच्या अड्ड्यावर पोहोचणार तेवढ्यात टीव्हीवर मुंग्यांचं आगमन व्हायचं. मग घरातल्या पोरांना शेजारच्या घरी पाठवून तिकडेही मुंग्या पोहोचल्यात का हे बघितल्या जायचं. त्यावरून प्रॉब्लेम वैश्विक आहे की घरगुती आहे हे निश्चित व्हायचं. वैश्विक असल्यास तो पाच-दहा मिनिटात आपोआप सुटायचा अन मुंग्या आपापल्या घरी जायच्या.

पण घरगुती असल्यास युद्ध पातळीवर प्रयत्न सुरु व्हायचे. घरातले तज्ञ म्हणजे बाबा किंवा दादा, टीव्हीच्या मागची दूरदर्शनची केबल उगाचच काढून आणि सॉकेटमध्ये फुंकर घालून परत खोचून बघायचे. ही फुंकर टेक्नॉलॉजी कधीच कामात येत नव्हती. मग तांत्रिक प्रयत्नांचा कळस म्हणजे टीव्ही बंद करून एकदा परत सुरु करणे. त्यानंतर छतावरच्या अँटेनामध्ये काहीतरी प्रॉब्लेम आहे असं निदान व्हायचं. अनुभवी बायका अश्यावेळी "आता ह्यांच्या बापाकडून काही टीव्ही चालू होत नाही. संपला मेला पिच्चर" असं मनातल्या मनात बडबडत स्वयंपाकाला लागायच्या.

मग शेजारच्या दादाला जो आयटीआय शिकतोय छतावर चढून अँटेना हलवण्यासाठी पाचारण केल्या जायचं. आमच्या घराला जिना नव्हता अन शिडी लहान होती. त्यामुळे शिडीने मोरीच्या छतावर चढायचं अन शिडी वर ओढून घराच्या छतावर चढायचं इतका द्राविडी प्राणायाम होता. नंतर बराच वेळ तो दादा अँटेनासोबत झटापट करायचा. म्हणजे अँटेना पूर्ण ३६० अंशात वळवून देखील फरक पडत नव्हता. एव्हाना त्या दादाचे वडील सुद्धा आमच्या अंगणात आलेले असायचे. त्यांनी स्वतः मुंबईला जाऊन दूरदर्शन केंद्र एकदा लांबून बघितले असल्याने त्यांना तगडा अनुभव होता.

शेवटी वरतून दादा ओरडायचा,

"नाही होत आहे हे इथून?"

ह्यावर काका त्यांच्या प्रदीर्घ अनुभवाचा एक सुस्कारा टाकून म्हणायचे,

"मी म्हनलं ना जोशीसाहेब तुमाले.... तिकडूनचं प्रॉब्लेम हाये काहीतरी !"

तिकडून म्हणजे कुकडून ? हे विचारण्याची आम्हाला परवानगी नव्हती.

इंजिनियरिंग करूनही घरातल्या टीव्हीवरच्या मुंग्या कुकडून यायच्या आणि कुकडे जायच्या हे आजवर मला उलगडलेलं नाही.